همدمی غنچه گولی  باغچاسی باغبانی وارییمش

کونلومو آلدی الیمدن   او گوزل  بیر باخیشیلا

نه بیله یدیم گوزلین قصد پریشانی وارییمش

من  سانیردیم  که  گوزلدیر  و  مقدس دیر عشق

نه بیله یدیم که  بو عشقینده یالانی واریمیش

آردی  وار

منیم عزیز دوستلاریم  سیرداشلاریم  و قارداشلاریم بو شعر منیم اوزومه عایتدید اونون ایچین ده  آردینی یازا  بیلمیرم بوردا   چون اگر تانری  قسنت ائله سه  ایستیرم بیر کتابی  وورام   اونون ایچینده  بوتون اوز شعرله ریمی  یاریسین  یازمامیشام     سایقیلار و سئوگیلرله  سهند   

ایشیل :                        منوّرشدن،درخشیدن،فروغ،پرتو
ایشیلار  :                      تابنده ،منوّر ،درخشنده
ایشیلاک  :                     براق وتابناک،دارای درخشش وپرتو
ایشین  :                       اشعه ،شعاع نور،پرتو،شفق
ایشین سو  :                  درخشش آب،روشنایی حاصل ازبازتابش نورتوسط آب
ایلدَش  :                       متولد شدگان در یک مکان
ایلدیر :                         روشنایی ،برق زدن ،درخشش
ایلقیم  :                       سراب
ایلک آی  :                     ماه نو ،ماه هلال
ایلک ایز :                      اولین نشانه ،نخستین علامت
ایلکناز :                        اولین ناز (اولین دختر خانواده )
ایلگی  :                       مناسب،ارتباط ووابستگی،کنجکاوی
ایلمَن  :                        وابسته به ایل وطایفه
اینجی  :                       دُرّ،مروارید،بسیار تابناک
اٶزآیتان  :                      کاملا شبیه به شفق
اٶزآیسان  :                    نظیرماه
اٶزبال  :                       عسل اصل وحقیقی
اٶزبَن  :                        خال ویژه ومادرزاد
اٶزبیل  :                        آنکه دارای دانشی خاص است،باسواد وآگاه
اٶزپینار :                        منبع آب منحصربه فرد،آب حیات بخش وزلال چشمه
اٶزجان  :                       تَنی،عزیزومحبوب
اٶزدَش :                        فاقد تفاوت،کاملا یکسان
اٶزدَک  :                        ماده،ماتریال،تنۀ درخت
اٶزگو  :                         منحصربه فرد،خاص وویژه
اٶزگول  :                       ویژگی،گونه ونوع
اٶزگولَچ  :                       آنکه خنده منحصربه فردی دارد،دارای طرزخنده ای ویژه
اٶزگونَش :                      نظیرخورشید
اٶزَل  :                          چیره دست وماهر،ویژه،مخصوص،جداگانه
اٶزلَر :                          حسرت کشنده،دلتنگ
اٶزلَم  :                        درذوق وشوق دیدار کسی یا چیزی بودن،حسرت،آرزو
اٶزن  :                         توجه واعتنای جدی
اٶزیورت  :                      سرزمین مادری،میهن،ایل ووطن وطایفه
اٶکه  :                         تیزفهم ،باهوش،متفکروعاقل
اٶگه  :                         متفکر،عاقل،وزیر،مشاور
اٶن ایز :                        اوّلین اثر،نخستین راه
اٶوگول  :                       لایق تعریف وتمجید
اٶیوک  :                        هیجان حاصله ازحس عشق ومحبّت،جوش وخروش عشق
باخیش  :                      نگاه
بادام گؤز  :                    چشم بادامی
باریش  :                       صلح،آتش بس،آشتی
بارینج  :                        شبدرکوهی
باغیش  :                      بخشیدن،هدیه نمودن،عطا
بالا  :                           اولاد،فرزند،نوزاد
بال سان  :                    شیرین همانندعسل،متعلق به عسل
باللی :                         ترکیب شده باعسل،شیرین ولذّت بخش همانندعسل
بایاز  :                          دراصل بیاض است ؛کاملا سفید
بایان  :                         خانم ،بانو
بایراق  :                       تکّه پارچۀ رنگی که بررویش علامت با نشان خاصّ یک دولت ،خلق ،حزب ویا مؤسسه
بَتی  :                         تصویرکردن ،چهره وصورت،فرم،اندام وپیکر،قدوقامت
بَتیک  :                         مکتوب،نامه،نوشته های رسمی،سند،دعای مکتوب
بَدیز :                          زیبا ،خوش قدوقامت،ظریف
بَگَنچ  :                         خوشایند ،پسندیده ومطلوب
بَزَک  :                         نقش ونگار ،آرایش وزینت
بَلگَن  :                         شایسته ،لایق ،سزاوار
بَلگَین  :                        واضح،بارز وآشکار،روشن

اوچکون  :                       جرقه یا ریزۀ آتش
اوچمان  :                       خلبان ، پرواز کننده واوج گیرنده
اورآلتای  :                       شبیه به تپه ،نظیر قلعه
اوراز :                            هدیه ،بخت ،طالع
اوراقان  :                        جنگ جو ،ستیزکننده
اورال :                           تپّه دار ،مکانی مرتفع نظیر تپّه
اورام  :                          محله ،راه عریض وپهن
اوران  :                          ندا،آوا قول والتزام ،هنر
اورتاچ  :                         قسمت،سهم،بخش
اورخان  :                        خان قلعه و دژ،خان اردو گاه ،خان شهر
اورشان  :                       نبرد ،ستیز ومبارز ،نزاع طلب
اورقا :                            درخت بسیاربزرگ وتناور
اورکمَز :                          بی باک ونترس ،جسور
اورکوت :                         دژ یا قلعۀ مقدّس ،اردوگاه مقدّس ،استحکام شریف
اورکون :                         ساختن مسکن برای خویش ،ایجاد اقامتگاه
اورمان :                        بیشه ،جنگل
اوروز :                            هدف ،بخت ،طالع
اوروش :                         نبرد ،ستیز،جنگ ،محاربه
اورون  :                          تخت وتاج ،مکان خصوصی وشخصی ،مقام ورتبه ای والا
اوزان  :                           شاعرمردمی ،عاشیق
اوزتورک :                         ترک توانا ومجرّب،شخص بسیارزیبا،انسان قدرتمندونرم خوی
اوزحان  :                         خان آزاد،خان مستقلّ وغیر وابسته،خان رستگارشده
اوزگون  :                         متأسف گشتن ،معذّب شدن
اوزمان  :                         بالغ شده ،تکامل یافته ،بزرگ شده ،رسیده ،متخصّص ،خِبره واهل فن
اوزه ک  :                         الماس ،جواهر
اوسال :                         عاقل،مثمرثمر،باتدبیرمحتاط
اوغان  :                         خداوند،قادر،حکمران،خدای صلح وآشتی،قوی ونیرومند،کائنات
اوغلا  :                          جوان ،جسور ،قهرمان ،جوانمرد
اوغوز :                          نخستین شیری که ازسینه مادرتراوش میشود یا همان آغوز ،پاک آفریده ،انسان ساده عادی
اوفلاز :                         بسیارزیبا ،نفیس ،نجیب
اوفلاس :                       مرتفع ،جسور،جوانمرد،بی باک
اوقتای :                         اوکتای
اوکار :                           پرنده ای است ماهی خوار با کاکلی به شکل تیر یا پیکان برسرش
اوکتام  :                         مغرور ،باوقار ومتین
اوکتای :                         نظیرتیر ،قوی وقدرتمند ،خشمگین
اوکسال :                       منسوب به تیر،همانند تیر
اوکمان :                         کسی که همچون تیرسریع وتیزتند حرکت کند
اولقون  :                         بالغ ورشید ،رسیده
اولوتورک :                       ترک بزرگ ،ترک قدرتمند
اولوجا :                          بزرگ ،تاحدودی قدرتمند ونیرومند
اولوسیار :                       یارویاورملّت
اولوشان :                       مشهور، دارای نام وشهرت
اومار :                           چاره، علاج ،امید
اوموتلو  :                        امیدوار ،آرزومند ،منتظر
اومود  :                          آرزو ،توقع ،امید
اومید  :                          آرزو ،آمال وخواسته
اونال  :                          صاحب نام،دارای شٲن ومنزلت
اونای :                          مناسب ،کارآمد ،پسندیدن
اون تورک  :                     ترک شهیروسرشناس ،ترک پرآوازه
اونساچ :                        آنکه آوازه ونامش فراگیر باشد
اونلواَر :                          مرد سرشناس ،جوانمرد صاحب نام
اونور  :                          باعظمت ،افتخار ،اعتبار وسربلندی ،نیرومند
اویار :                           متناسب ،مطابق ،نظیر
اویقار :                         پیشرفته ومتمدّن ،متعالی
اویقان  :                       متناسب باچیزی یا کسی،هماهنگ ومطابق
اویقو :                          تناسب ،هماهنگی ،تطابق
اویقور :                         دارای تطابق،متّفق
اویقون :                         متناسب،مطابق ،هماهنگ
ایل آرسلان  :                  شیرسرزمین وایل ،جسور وقهرمان
ایل آیدین  :                     « ائل » و « آیدین »
ایل بای  :                        والی ،امیرولایت
ایلحان :                          پادشاه ،حکمران ،امپراتور
ایلدیریم  :                       صاعقه ،آذرخش،تند وتیز
ایلقار :                          یورش، تهاجم، حمله، حرکت تند و تیز و عهد و پیمان
ایلقاز :                          سلسله جبالی در شمال آناتولی
ایلکین  :                        اولین،نخستین،پیش ازهمه
ایمگه :                         خیال ،تصوّر،نشان وعلامت
ایمیر  :                         شفق،مقدّمه ،بسیار نیکو وعالی
اینان :                         باور کردن ،اطمینان نمودن
اینجه :                         چیزی که باظرافت وزیبایی بر رویش کار شده باشد ،نفیس
اٶتکم :                         از خود راضی ،متکبّر ،کلّه شق ومغرور ،مرد پردل وجراَت
اٶتکون :                        برتر ،مقاوم وپایدار
اٶجال :                         انتقام گرفتن،تلافی نمودن
اٶدول :                         انعام ،بخشش وارمغان
اٶرگین  :                       تاج وتخت ،تخت سلطنت
اٶزآک :                         سیّار ،جاری شونده
اٶزال :                         خالص ،خاصّ،عصاره ،مایه
اٶزبایار :                        بزرگترین ؛عالی ترین
اٶزبیر :                         تک ،یگانه ،واحد
اٶزَت  :                         خلاصه ،چکیده ومختصر
اٶزتک(اُزبَک ) :                جسور،دلاوروپردل
اٶزتورک :                       ترک مادرزاد وخالص ،ترک عزیزودوست داشتنی
اٶزداغ  :                        متین وباوقار همچون کوه
اٶزگور :                          آزاد،رها ،مستقل ،غیروابسته
اٶزمان :                         نزدیک به خود ،گرامی ،با شخصیت
اٶکتَم :                         مغرور ،کله شق،جسور
اٶکتو  :                          مدح وستایش ،تعریف وتمجید
اٶکمَن  :                        بسیار ذکاوتمند ،مرد عاقل
اٶگون :                          درک کننده ،دقیق،وهله یا نوبت
اٶگونچ :                         شٲن وشرف ،مدح و ستایش
اٶلچَن :                         سنجیده
اٶلمز :                          فناناپذیر ،جاودان
اٶنال :                          به پیش آمدن ،به عنوان رهبر وجلوه دار بودن ،پیشگویی نمودن
اٶنجَل :                         پدران ونیاکان که پیش تر می زیسته اند ،گذشتگان ،راه گشا
اٶندَر :                          رهبر،جلوه دار،راهنما،لیدر
اٶنَری :                         عقیده وطرزفکر،پیشنهاد
بابک  :                         بابای کوچک،نام یکی ازقهرمانان آذربایجان
بابور :                           دراصل ببراست حیوانی درنده وگوشتخوارازتیره گربه سانان
بارقین  :                       سیّاح ،گشت وگذارکننده ،آنکه راه رفته رادوباره بازنگردد
بارلاس :                       جنگاور،نبرد کننده،جوانمرد دلیر،قهرمان جسور
بارلاک  :                       پناه گاه،جان پناه،سر پناه
باریمان  :                       غنی،مالداروثروتمند
باشار :                         ازعهدۀ انجام کاری برآمدن ،قادربودن،مهارت یافتن
باشال :                        پیشرو،آنکه دررٲس سایرین باشد،ارشد
باش قارا :                      صاحب قدرتی عظیم،رهبرقدرتمند
باشکان :                       مدیر،سرپرست،رئیس ویارهبریک تشکیلات،مٶسسه،اداره ویا جمعیتی خاصّ
باش کایا  :                    صخرۀ عظیم ،قدرتمند
باشمان :                      مدیر،رهبر،سرپرست
باغاتور :                        دلیر،شجاع،جوان مرد
باکمان :                        مفتّش،بازرس،ناظر

ائلتاج  :                          تاج ایل ،شخص مورد احترام خلق،زعیم ورهبرسرزمین
ائلتاش :                         هم ایل ،هموطن،هم طایفه
ائلچین :                         لایق ایل ،برای مردم وایل
آئل سئوَر  :                     عاشق وشیفتۀ سرزمین وایل
ائلکین  :                         میهمان،سیاحت کننده
ائلگین  :                         غریب ،مهاجر،آنکه ازخانه وکاشانه اش مهجورمانده باشد
ائل ناز (الناز)  :                نازنین قوم،زیبا وعشوه گرطایفه
ائوین :                           هسته یادانه،تخم،مایه واصل هرچیزجوهروعصاره
اَبرَن  :                           دنیا،کائنات،سما وفضا
ابرو :                           خطوط موج دارکشیده شده برروی لوحه های آهنی و غیره،نقوش و خطوط طبیعی روی سطوح
أدا (عربی ) :                 نازوعشوه،رفتار وسلوک،طرز،اسلوب،اجرا وایفا نمودن
أرسن  :                        شبیه به قهرمانان وجوانمردان
أ رکانا  :                        آزاد،مختارومستقل
أرگم  :                          نازنین من،محبوب من
أرگول  :                        همانند گل،انسانی نظیرگل
أرمغان  :                        هدیه،تحفه
أرمَن  :                         لایق حرمت واحترام،خوش یمن ومبارک
أسمر :                         گندمگون
أسیم  :                        وزش باد،شدّت باد،مه
أسین  :                        مه صبحگاهی،نسیم سحری،الهام،احساساتی شدن،هوس
ألیک  :                         جیران،آهو،غزال کوهی
اوتکو  :                         سر انجام نیک،ظَفَر
اود آنا  :                       مادرآتش
اود دنیز :                      دریای آتش
اودشَن  :                      شاد آتشین وپرحرارت
اوروز :                          بخت وطالع ،خوشبخت،ماه،روزه داری،ماه صیام (رمضان )
اوزای  :                         فضا،عالم لایتناهی
اوزوک :                        انگشتر
اوستون  :                      بهتر، درسطحی برتر
اوسلو :                         صاحب کمال،عاقل،آرام
اوغور  :                         موفقیّت،نیکی،بخت ،طالع
اوغورلو  :                       شخص خوش یمن ومبارک وخجسته،مایۀ برکت
اوکای  :                        بیانگراحساس رضایت وخوشنودی است،احسنت،آفرین،بسیار نیکو
اولجا  :                         غنیمت،بخشش وعطا
اولجای  :                      بخت،طالع،اقبال
اولدوز :                         ستاره
اولکان :                         بسیاربزرگ،عظیم
اولکَر :                          هفت ستاره خوشه پروین،ثریّا
اولگون  :                       رنگ آبی،به رنگ آب
اولوس :                        ملّت،خلق،قوم وطایفه
اوماچ  :                         امید،مقصد وهدف،آرزو
اومای  :                        الهه
اومیده  :                        آرزو،آمال،خواسته
اونای  :                         شریف، نامدار،پرآوازه
اونسال  :                      بسیارمشهور
اونلو  :                         شهیروپرآوازه،جذّاب وگیرا
اویسال  :                      حرف شنو،مطیع
ایپک  :                         تارهای بسیارظریف ودرخشان ابریشم
ایپک تن  :                     دارای پیکری لطیف وظریف نظیرابریشم
ایپک نور :                      برّاق
ایزگی  :                       عاقل،باهوش وباذکاوت،عادل ومنصف
ایزیناز :                         خوش اثر
ایستَر  :                       خواستن،طلب نمودن
ایستَک  :                      آرزو،خواسته،مراد
ایشیک :                      روشنایی،فروغ،تابناکی

ائل داش :                     هم ملیّت ،هم نژاد
ائل سئوَن  :                   دوستدار میهن وقوم ،خواهان خلق ومرز وبوم
ائلسس :                      ندای ایل ،ندای خلق
ائلشاد :                       حکمران ایل ،شادی وسرورمردم
ائل شَن  :                     مسرور وشاد شونده به همراه طایفه وایل ،مایۀ شادی وسعادت خلق،خوشحال وشاد کننده ائلمان  :                        سمبل ونشانۀ ایل
ائل میر :                        آقاوسرورایل ،امیروراهبرورئیس طایفه وخلق
ائل یار :                        دوستدار قوم ،یاور وپشتیبان ملّت
ائلیاز :                          بهارایل ،مایۀ خرّمی ونشاط سرزمین
ائلیگ  :                        حکمران ،پادشاه
ائوگین  :                       همراه باتعجیل ،بدون تأخیر،عجولانه
اَبروک  :                        دارای ثبات ودیانت،صبورواستوار
اَتابک  :                        دایه، مربّی
اَر :                              مرد ،قهرمان ،جوانمرد ودلیر،مورد اعتماد ومقیّد به کلام خویش
اَرال  :                          قهرمان ، آنکه جوانمرد وشجاع باشد
اَرتاج  :                         قهرمان تاجدار
اَرتاش :                        جوانمرد
اَرتان  :                         مرکب است ازدو کلمه «ار»و«دان»یعنی صبحگاه ،سپیده دم،هنگام شفق
اَرتایلان  :                      زیبا ،ظریف وباطراوت ،جوان خوش قدوقامت
اَرتَک  :                         همچون مرد ،همانند قهرمانان
اَرتَم  :                          ادب وتربیت ،ارکان،درک وشعور
اَرتوران  :                       قهرمان توران زمین ،جوانمرد وپهلوان توران ،تورانی
اَرتوز :                           انسان راستین ،قهرمان حقیقی
اَرچئویک :                      بسیار جلد وچالاک ،تند وتیز،جوانمردی که سریع بجنبد
اَرچین  :                        دارای ناموس وشرف،پهلوان وقهرمان حقیقی ،جوانمرد واقعی
اردالان  :                       کسی که سریع ضربه می زند
اَردَم  :                          شایستگی ،فضیلت ،راستی
اَرَز :                             سکوت وآرامش ،خوشبختی ،لذّت
اَرسان  :                       شهیر،معروف وشناخته شده
اَرسَل :                         دلیرهمچون پهلوان
ارسلان  :                      شیر دلاور
اَرسومَر :                       قهرمان سومری ،مردی که از تبار سومریان باشد
اَرسوی :                       آنکه ازتبار ونسلی قدرتمند وجوانمرد باشد
اَرسین :                        قهرمان وجسور باشد ،مرد باشد
اَرشاد :                         حکمران دلاور
اَرشان  :                       دلاور نامدار ،جوانمرد شهیر
اَرشَن :                         خوش بخت واقبال ،شادمان
اَرکال :                         بیانگر آرزوی جسارت ودلاوری است
اَرکوت :                         انسان خوش یمن ومبارک
ارگون :                         دلاور وقهرمان زمانه
اَرگونَش :                       جوانمرد خورشید ،مرد آفتاب
اَرگیل  :                         جوانمردان ودلاوران ،مردان
اَرَم  :                            خواسته وآرزو ،رضایت داشتن
اَرمان  :                         مرد جسور وبی باک ،قهرمان
اَرونات  :                        انسان با نظم وترتیب،بااخلاق
اَرییلماز  :                       بی امان ،استوار وباصلابت
اَزَگی :                          نغمه ،آواز،آهنگ یا ملودی ،مقام موسیقی ،اصول وشیوه
اَژدر :                            اژدها،قوی وقدرتمند ،مهیب وترسناک ،جسور
اَفشار  :                        آنکه کاری راسریع وصریح انجام و مشکلی را حل نماید،نام یکی از بیست وچهار طایفه اوغوزها
اَمراح  :                         دوست داشتن ،شیفته و واله گشتن ،عاشق وشیدا شدن
اَمران  :                         دوست داشتن ،حُبّ،رفاقت کردن
اوبچین  :                       اسلحه
اوجامان  :                      بلند مرتبه ومعظم
اوچار  :                          آنکه قادر به پرواز کردن باشد
اوچکان  :                       پرواز کننده

آغامیر :                       رهبر محترم ،امیر ویا رئیس بزرگ
آغایار :                        بزرگ وشایسته حرمت ،رفیق صادق ،دوست ،محبوب
آفشین  :                     لباسی که به هنگام رزم پوشند ،نیزه
آک بولوت  :                   ابرسفید رنگ
آک پای  :                     سهم ویا بخش خالی ازهر گونه حرام ،سهم حلال
آکتان  :                        سپیده ،وقت طلوع خورشید در سحرگاهان ،میدان ،فضای باز
آکتای :                        مایل به سفیدی ،شبیه رنگ سفید
آک دنیز :                      دریای مدیترانه واقع در جنوب غرب کشورترکیه
آک شیت  :                   خورشید ،نور آفتاب دارای صورتی نورانی ،آنکه سیمایش نورانی ودوست داشتنی است
آلا :                             دارای رنگهای گوناگون ومختلط
آلاتان :                         به سرخی گرائیدن ویاروشن شدن افق درسحرگاهان
آلاز :                            شعله ،اخگر،برافروختن وسرخ گشتن
آلاو :                            شعلۀ آتش
آلپ  :                          قهرمان ،دلاور،پهلوان ،ماهر،جسور،شجاع ،جوانمرد
آلپ آیا :                        دلاور وجنگجوی مقدّس
آلپار :                           دلیر ،سربازجسور،مرد شجاع
الپ سو :                      سپاه جسور،قشون بی باک،سرباز شجاع
آلپ سوی :                    آنکه از سلاله ونسل قهرمانان باشد ،دارای نیاکان واجداد دلیر
آلپ کارا :                      پهلوان نامدار ،قهرمانی که مایۀ ترس سایرین است ،جسور
آلپمان  :                       شخص جسور ،شجاع ،قهرمان
آل تاچ  :                       تاج درخشان،تاج برّاق ودرخشنده
آلتای :                         طلا،نگین سنگی،باارزش،اصول ،متد،تدبیر،درختستان ویا بیشه زارمرتفع ،کوه بلند ورفیع
آلتون :                         طلا
آلتونجو :                       زرگر،طلافروش
آل سوی  :                   دارای اصل ونسب نیکو،آنکه ریشه واجدادش نجیب اند
آلقان :                         ستودن وتمجید کردن،به شهرت رساندن،خوشبخت ساختن،فاتح ،ضبط کننده
آلقو  :                          ازاسامی کهن است،کلاً وتماماً،همه ،یکپارچه
آلقین  :                        محکوم کردن ،متّهم نمودن ،تجمّع ،دریک جا اجتماع کردن
آلیشیک  :                    عادت کرده ،خو گرفته ،آنچه که شعله ور گشته وبه سرخی گراید
آنار :                           نامی است بسیار کهن ،به خاطر آورنده
آند :                            قسم ،دلیلی برای ابراز واثبات صداقت کلام
آنلار :                          فهمیده ،درک کننده
آنیت  :                         مجسّمه ،تندیس یاد بود
آوجی :                        شکارچی ،صیّاد
آیاچی :                        محافظت کننده ،حامی وپشتیبان ،دلسوزوغمخوار
آیاز :                            از اسامی کهن ،تمیز ،روشن ،شب زمستانی بسیار سردی که آسمانش صاف ومهتابی باشد
آی بار :                        براق ،نورانی ودرخشان همانند ماه ،با هیبت ،ترسناک
آی بَرک  :                     درخشان همانند ماه ،استوار وبی نقص ،نیرومند،پایدارو باوقار
آی دَنیز :                      « آی » و « دنیز »
آیدین  :                        روشن ،واضح ،درخشان ،آشکار
آیقین  :                        آنکه از فرط علاقه مدهوش گردد ،حیران ،شیدا ،عاشق
آی کاچ  :                      ناطق ،سخنگو،خواننده ،شعر،شاعر
آیما :                           به خود آمدن ،بیدار شدن
آیماز  :                         غافل ،بی خبر ، بی رنج وغصّه
ائرتَن :                         شفق ،صبح هنگام ،فجر
ائرکین  :                       آزاد ورها ،مستقل
ائریشمَن :                    آنکه به هدفش رسد ،نائل آینده ،ملحق شونده
ائل :                           خلق ،جماعت،انسانها،دولت،سرزمین وولایت
ائل آرسلان  :                شیر ایل وطایفه ،جوانمرد وجنگاورمیهن
ائل آلان  :                     فتح کنندۀ ممالک ،کشور گشا
ائل اوغلو  :                    پسرایل وعشیره ،اولاد وطن ،پسربیگانه ،غریبه ،ناآشنا
ائلبارس :                      پلنگ ایل
ائل باشی  :                  رئیس ورهبرایل ،مدیر وراهنمای قوم وطایفه، والی
ائل تَن :                        متناسب وسازگارباایل وقبیله ،تابع عادات ورسوم وآئین های متداول درایل
ائ

آنسال  :                      مربوط به قوۀ تفکر،عقلی
آنلیک  :                       فهمیده،عقل،ذهن
آنناک  :                       یادگار،خاطره
آنی :                          خاطره،به یادآوردن
آی  :                          ماه ،روشن،زیبا،براق،جذاب وگیرا
آی بن  :                      آفریده شده همانند ماه،جذاب ودرخشان همچون ماه
آی بنیز :                      ماه چهره،آنکه سیمایش مثل ماه باشد،زیباروی
آی پار  :                      درخشنده وفروزان همانند ماه
آیپارا  :                        ماه نو،هلال ماه
آی پری  :                     زیبا مانند ماه
آیتاج  :                        تاجی که همانندماه درخشان وبرّاق باشد،زیبا،ناطق
آیتار  :                          بشارت دهنده
آیتارشن  :                     قاصدشادی
آی تن  :                       ماه پیکر،همچون ماه،زیبا،خوش قدوقامت،خوشایند
آی جامال  :                   ماه رخسار،آنکه صورتی زیباهمچون ماه داشته باشد
آیجان  :                        پاکدل،دختری که تن وروانش به پاکی ماه باشد
آی چیچک  :                   گل آفتابگردان
آیدا  :                          درماه،گیاهی خوشبوکه کنارآب میرویدو با گیاه «قایتارما»یا«بئش مارماق»که کاربرد طبّی دارند
آی دار  :                       کاکل،یال
آیداشن  :                     شادی وسروردر ماه
آیداگول  :                      گلی که در سطح کره ماه روئیده باشد یااز ماه آورده شده باشد ،گل ماه .زیبا ،خوب روی
آیدان  :                         آفریده شده ازماه،ایجاد شده ازماه زیبا چهره ای که از ماه آمده باشد ،نیکو چهره همانندماه
آی دینچ  :                     استواروپابرجا چون ماه برّاق،درخشان،انبوه
آیرال  :                         مستثنی،آنکه استثنا شده باشد
آی سِئو  :                     دوست داشتنی مثل ماه
آیسان  :                       شبیه به ماه،مانند ماه
آی سَل  :                      سیل نورماه،پرتوماه،زیباودرخشان چون ماه
آی سَن  :                      همانند ماه هستی،به ماه می مانی
آیسودا  :                        ماه درآب
آی سون  :                     ارمغان ماه،هدیه ماه
آی سونا  :                     سونای ماه،قویی که پرهای سرش سبزرنگ است و زیباچهره ای که اختصاص به ماه دارد
آی سوی  :                     آنکه ازماه باشد،ازنسل ماه،برازنده ونیک خوی
آی سین  :                     مثل ماه هستی،همانند ماهی،زیبا هستی
آیشان  :                        شناخته شده چون ماه،مشهور،نامداروشهیر
آیشن  :                         مثل ماه صاف ودوست داشتنی
آی فَر  :                         سفید مثل ماه ،نورودرخشش ماه،زینت ماه
آی قاش  :                      دارای ابروانی همچون هلال ماه (در شعر کاربرد بسیاردارد )
آی قیز :                         دختری که ازماه آمده باشد دخترزیباوخوشایند
آی گئن  :                       مرتبط با ماه،دوست بسیارنزدیک وهمدل،همراز
آی گول  :                       گل ماه،زیبا همانند ماه
آیلا  :                           هاله اطراف ماه وسایرسیارات،شفق،درخشش
آیلار  :                          ماه ها
آیلان  :                         همراه ماه،شبیه به ماه
آیلین  :                         دایرۀاطراف ماه،هاله
آیمان  :                         انسانِ ماه،آنکه ازماه باشد،زیبا چون ماه
آیمان  :                         مثل ماه
آیناز  :                           زیباچهره ای که نازوعشوه داشته باشد،مهناز
آی نور  :                         نورانی مثل ماه ،پرتو ماه،درخشان چون ماه
آی نیسه  :                    بانویا دختری که چون ماه زیباباشد
ائتکین  :                         تأثیرگذارنده،مؤثرواقع شونده،فعّال،اقدام کننده
ائتناز  :                           نازکن
ائل آی  :                        ماه ایل،زیباروی طایفه
ائلبالی  :                        شیرین وعسل ایل وطایفه
ائل بَزَر  :                        زینت طایفه،زیباچهرۀ قبیله،انسان نیکوی ولایت
ائل بزه ر :                       زینت دهندۀ ایل وطایفه